Reisverslag Tanzania 2025 – Tanzatoto
Thema: Dove identiteit en mentale gezondheid
15 – 22 oktober 2025 | Morogoro, Tanzania
Inleiding
Van 15 tot 22 oktober 2025 bezocht een delegatie van Stichting Tanzatoto de regio Morogoro in Tanzania. Het team bestond uit voorzitter Nynke Dethmers, bestuurslid en tolk Kees-Ate van der Meer, en vrijwilligers Azra Kopiç en Selena den Besten. We werkten samen met de lokale docenten Felista en Richard, en dove docent gebarentaal Salum.
De stichting ondersteunt alle dove scholen en units in Morogoro en omgeving. Onze reis had drie doelstellingen:
- Organiseren van een cursusdag voor ouders van dove kinderen
- Ontwikkelen van een leerlijn dove identiteit en cultuur
- Voorlichting over mentale gezondheid bij dove kinderen
Woensdag 15 oktober – Aankomst in Dar es Salaam
Na de vlucht vanuit Nederland arriveerden we in Dar es Salaam.
Donderdag 16 oktober – Vertraging door logistieke problemen
De geplande treinreis naar Morogoro kon door logistieke problemen niet doorgaan. We bleven een extra dag in Dar es Salaam.
Vrijdag 17 oktober – Aankomst in Morogoro
Met een korte treinreis bereikten we Morogoro. In de middag spraken we met onze lokale docenten om de komende dagen door te nemen. Onze samenwerking met Salum, de dove docent, zorgt ervoor dat we beter in contact komen met de lokale dove gemeenschap. We sloten de dag af met een helder programma voor het weekend en alle praktische zaken waren geregeld. De samenwerking tussen het Nederlandse en Tanzaniaanse team is goed op gang gekomen.
Zaterdag 18 oktober – Oudercursus Montfort School
Na de plenaire sessie waren er workshops in groepen voor beginners en gevorderden. Aan bod kwamen praktische problemen waar dove kinderen in Tanzania mee te maken hebben. De onderwerpen waren soms erg basaal, zoals het belang van oogcontact met je dove kind. Ook de schaamte die ouders ervaren kwam ter sprake. De opkomst was fantastisch en de evaluaties zeer positief. Ouders gaven aan dat dit soort bijeenkomsten vaker moeten plaatsvinden. De aanwezigheid van de dove volwassenen als rolmodellen maakte duidelijk dat dove kinderen volwaardige toekomstperspectieven kunnen hebben.
Zondag 19 oktober – Start leerlijn dove identiteit
Azra en Selena begonnen samen met Salum aan het opzetten van een leerlijn met workshops over dove identiteit en cultuur. Aan het eind van de dag stond de eerste opzet van de leerlijn. Salum heeft actief meegedacht over hoe deze thema’s het beste aan dove kinderen kunnen worden overgebracht, vanuit zijn eigen ervaring als dove Tanzaniaan.
Maandag 20 oktober – Zelfstandige workshop Salum op Kilakala
Salum verzorgde voor het eerst zelfstandig een workshop, met Azra en Selena erbij. We evalueerden later met Felista. Deze dag betekende een doorbraak: Salum liet zien dat hij de workshop zonder hulp kan leiden. Dit is een belangrijke stap naar lokaal eigenaarschap van het programma. De evaluatie met Felista leverde concrete verbeterpunten op voor de volgende keer.
Dinsdag 21 oktober – Terug naar Dar es Salaam
We reisden terug naar Dar es Salaam.
Woensdag 22 oktober – Terugvlucht
De terugvlucht naar Nederland.
Resultaten en vervolgstappen
Nieuwe thema’s: Mentale gezondheid, dove identiteit en cultuur zijn relatief nieuwe concepten in Tanzania. We hebben deze thema’s voor het eerst structureel kunnen introduceren in het dove onderwijs.
Dove gemeenschap: In Morogoro bestaat een actieve dove gemeenschap die elkaar ontmoet en waar sport belangrijk is. Wat ontbrak was de verbinding tussen deze gemeenschap en het onderwijs – het idee dat dove kinderen recht hebben op hun eigen taal en cultuur. Die verbinding hebben we kunnen leggen.
Lokale capaciteit: Door Salum centraal te stellen bouwen we aan lokaal eigenaarschap, wat belangrijk is voor continuïteit.
Ouderbetrokkenheid: De komst van 100 ouders laat zien dat er veel behoefte is aan informatie en ondersteuning. Wel merkten we dat veel basale zaken nog voor het eerst worden uitgelegd.
Gebarenwoordenboek: Ondertussen blijkt dat het gebarenwoordenboek behoefte heeft aan een tweede, geactualiseerde druk. Dit punt nemen we mee in ons jaarplan 2026.
Dankwoord
Dank aan onze lokale partners Felista, Richard en Salum, de Montfort School voor de organisatie, de dove volwassenen die als rolmodel kwamen, alle ouders die deelnamen, en onze sponsoren die deze reis mogelijk maakten.
Namens het reisgezelschap,
Nynke Dethmers – Voorzitter
Kees-Ate van der Meer – Bestuurslid en tolk
Azra Kopiç – Vrijwilliger
Selena den Besten – Vrijwilliger
Stichting Tanzatoto December 2025
Download het artikel
